Zgodnie ze Światowym Kodeksem Antydopingowym panel międzynarodowych ekspertów Światowej Agencji Antydopingowej (WADA) dokonuje corocznie przeglądu i aktualizacji „Listy substancji i metod zabronionych w sporcie” (tzw. lista zabroniona). Proponowana lista jest następnie rozsyłana do interesariuszy, którzy mają prawo wyrażenia opinii, oraz zatwierdzana przez Komisję WADA ds. Zdrowia, Medycyny i Nauki, a potem przez Radę Założycielską WADA – pisze dr Paweł Kaliszewski z Zakładu Badań Antydopingowych, Instytut Sportu w Warszawie. Pełny tekst artykułu ukazuje się w najnowszym numerze „Forum Trenera”.

Wynikiem tych prac jest nowa wersja listy, na kolejny rok kalendarzowy, która co najmniej dwa miesiące przed wejściem w życie jest publikowana przez WADA.

Jest to czas, w którym zarówno sportowcy, trenerzy, lekarze sportowi, analitycy antydopingowi, jak i inne osoby związane ze sportem powinni dokładnie przeanalizować zmiany, które zostały wprowadzone. Zgodnie z obowiązującym Kodeksem WADA z 2009 roku „Sportowcy lub inne osoby mają obowiązek wiedzieć, co stanowi naruszenie przepisów antydopingowych, oraz znać substancje i metody, które zostały umieszczone na liście zabronionej”.

Oznacza to, że nieznajomość przepisów i brak wiedzy nie mogą być traktowane jako okoliczności łagodzące w przypadku naruszenia przepisów antydopingowych.

Aktualnie WADA grupuje substancje i metody na liście zabronionej w 3 kategoriach, tj.:
– substancje i metody zabronione w każdym czasie (podczas zawodów i poza zawodami),
– substancje i metody zabronione podczas zawodów,
– substancje zabronione w niektórych sportach.

Najważniejsze zmiany na „Liście zabronionej” 2013 w stosunku do poprzedniej wersji są następujące:
– Grupę S0 doprecyzowano poprzez wskazanie, że do tej grupy zaliczają się tylko te leki weterynaryjne, które nie są zaaprobowane do stosowania u ludzi.
– W grupie S1b dodano etiocholanolon jako przykład metabolitu testosteronu.
– Insulinę przeniesiono z grupy S2 do grupy S4.5 (modulatory metabolizmu), ponieważ grupa ta wydaje się bardziej odpowiednia, gdy weźmie się pod uwagę mechanizm działania tej substancji.
– W grupie S3 zwiększono dopuszczalną maksymalną dawkę dobową dla formoterolu stosowanego w formie wziewnej (do 54 μg) oraz poniesiono stężenie progowego dla tej substancji w moczu sportowca do 40 ng/ml.
– Beta-blokery nie będą już uznawane za substancje dopingujące w uprawianiu takich sportów, jak: lotnictwo, bule, kręglarstwo, sporty motorowodne.

Dodatkowo WADA zweryfikowała nazwy substancji zgodnie z nomenklaturą IUPAC i podkreśliła, że niektóre substancje mogą być dostępne pod kilkoma różnymi nazwami, np. metyloheksanoamina może być przedstawiana jako dimetyloamyloamina, pentyloamina, geranamina, Forthane, 2-amino-4-metyloheksan, wyciąg z korzenia pelargonii lub olejek geranium. Ponadto wskazano metylosynefrynę jako alternatywną nazwę oksylofryny. Uściślono także, że wszystkie optyczne izomery (D-i L-) beta-2-agonistów (grupa S3) i stymulantów (grupa S6) są zabronione.

Warto wspomnieć, że lista nie zawiera pełnych informacji dotyczących zabronionych substancji. Brakuje, w przypadku niektórych związków, dopuszczalnych wartości stężeń, poniżej których oznaczenie w próbce moczu sportowca substancji wymienionej na liście nie powoduje pozytywnego wyniku badań antydopingowych. Informacje takie znajdują się w Dokumentach Technicznych, które są częścią Międzynarodowego Standardu dla Laboratoriów i stanowią dla laboratoriów wytyczne w konkretnych badaniach.

Ponadto, „Lista zabroniona” wciąż ma charakter otwarty. W większości grup podano jedynie przykłady substancji dopingujących, dodając uwagę, że zabronione są także „(...) inne substancje o podobnej strukturze chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym”. Pozwala to na szybką reakcję w przypadku zastosowania przez sportowców nowych substancji farmakologicznych, w tym tych specjalnie stworzonych na „potrzeby” dopingu.

Uwaga!

Oryginalny tekst „Listy zabronionej” (w językach angielskim i francuskim) jest dostępny na portalu Światowej Agencji Antydopingowej (www.wada-ama.org). W razie wystąpienia jakiejkolwiek sprzeczności pomiędzy wersjami decydująca jest wersja angielska.
Polską wersję listy można znaleźć na stronie Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie (www.antydoping.pl).